-
1 averto
ā-verto (āvorto), vertī (vortī), versum (vorsum), ere1) отворачивать, поворачивать, направлять в другую сторону (iter Cs, L); отводить ( flumen C); отклонять ( aliquem Italiā V); отворачиваться, поворачиватьсяavertens rosea cervīce refulsit V — повернувшись, (Венера) заблистала розовым цветом своей шеи3) переносить, откладывать ( certamen L)4) отражать ( hostes a castris L); обращать ( classem in fugam L)5) красть, похищать, растрачивать ( pecuniam publicam C); увозить ( auratam pellem Ctl); угонять ( tauros V)6) скрывать ( causam doloris L)a. se ex oculis V — скрыться из глаз7) отклонять ( a scelere C); отговаривать (aliquem ab incepto L); предотвращать ( bellum L); отводить, отвращать (quod omen dii avertant C; periculum Su)a. somnos H — разгонять сон, не давать заснуть10) отгонять, удалять ( curas dictis V) -
2 educo
I ē-duco, āvī, ātum, āre [intens. к educo II ]1) воспитывать (homo bene educatus Pl); выращивать, создавать ( oratorem Q)2) поэт. взращивать, производить, кормить, питать (imber educat flores Ctl; ager educat uvas O)II ē-dūco, dūxī, ductum, ere1)а) выводить (aliquem de senatu C; copias e cast ris Cs); уводить (aliquem ad consūles C; aliquem ab domo secum Cs)se e. — уходить, удаляться (foras Pl; multitudini Sen)б) привлекать, вызывать ( aliquem in jus C); выступить, двинуться ( ex hibernis Cs); вывозить ( equos ex Italia L); отводить (lacum C; aquam in fossas PM); извлекать ( gladium e vaginā C); вынимать, тянуть ( sortem C); вырывать, извлекать (radicem e terrā Vr; corpore telum rhH.); выпивать ( aliquid Pl)2) выстраивать, развёртывать ( in aciem L)3) высиживать, выводить ( pullos suos Pl); рождать ( aliquem V)4) подводитьrationem e. Pl — подводить итог, сосчитывать6) поднимать (sc. aulaea O)8) воздвигать ( aram caelo V); возводить, выстраивать ( turrim sub astra V)9) прожить ( pios annos Prp); провести ( insomnem noctem St) -
3 submoveo
sub-moveo, mōvī, mōtum, ēre1) удалять, прогонять (hostes a porta Cs; ex muro Cs)3) разгонять, рассеивать ( turbam L)summovendo iter facere L — оттеснив толпу, дать дорогуsubmoto L (= quum submotum esset) — когда место было очищено (от народа)cui submovetur Sen — тот, перед кем (ликторы) очищают путь4) устранять, отстранять ( legatos L)s. aliquem a re publicā O, VP — держать кого-л. вдали от государственных дел5) удерживать (aliquem a bello L, a maleficio C)6) отгонять прочь, отбрасывать (curas H, pudorem Col)7) отводить, отвращать ( ictūs O)8) отодвигать, выдвигать вперёд, заставлять отступить ( maris litora H)9) отдалять, отделять ( Alpes Germaniam ab Italiā submovent PM). — см. тж. submotus -
4 detraho
1) стаскивать, снимать (aliquem equo L, de curru C; stramenta e mulis Cs; anulum de digito Ter, C и e manu VM; vestem corpori QC; armillas lacertis Pt; figuram ab ore Prp)2) валить, низвергать, разрушать (statuas Just; muros T)tauros ad terram cornibus d. Su — пригнуть быков за рога к земле4) сцарапывать, стирать ( nomen ex scuto bAl)5) сдирать (pellem H, Ph; coria occisis Mela)6) отрывать ( malleolos viti Col)detractis pinnis Ap — вырвав перья, т. е. «подрезав крылья»7) состригать, снимать (pecori lanas Q; capillos CA)8) мед. выпускать, удалять (sanguinem venis Lcr; materiam per alvum Scr)10) вынимать (lapidem ex opere PJ; fetus nido V)11) выпускать, пропускать (litteras, syllabas Q)12) выделять, уводить ( ex acie singulas cohortes Cs)13) уносить, похищать (spolia hostium templis L; gladium delubro Martis Su)14) сбавлять, скинуть (aliquid de totā summā C; d. pondus Nep)d. de famā alicujus C — порочить чью-л. славуd. alicui fidem Q — лишить доверия кого-л. (не верить кому-л.)15) уменьшать, низводить, умалять, принижать ( majestatem regum ad medium L)d. de aliquo C, Nep — унижать кого-л.16) вредить, наносить ущербmultum detraxit ei, quod alienae erat civitatis Nep — ему (Эвмену) сильно вредило то, что он был иноземцем17)а) отвлекать, удалять (d. aliquem Galliā C; Hannibalem ex Italiā L)б) изгнать, вытеснить ( inimicum ex Galliā C)d. aliquem ad accusationem C — заставить кого-л. выступить обвинителемd. aliquem in judicium C — привлечь кого-л. к судебной ответственности19) освобождать, избавлять (d. alicui laborem, calamitatem C)animis alicujus d. errorem O — вывести кого-л. из состояния неуверенностиdetractā opinione alicujus rei C — если не верить чему-л.20) чернить, клеветать ( de absentibus detrahendi causa dicere C) -
5 moror
I ātus sum, ārī depon. [ mora I ]1) медлить, тянуть, затягиватьquia multis moror? Ter и quid te moror? J — что долго рассказывать?2)а) замешкаться, заставлять себя ждать ( auxilia morantur Cs); задерживаться, оставаться (paucos dies in castris L; apud aliquem locum Cs); пребывать, находиться (cum aliquo Sen; in Italiā C; vincula collo morantia O)morando O — постепенно, мало-помалуб) проводить время, общаться ( minus quam duabus horis cum aliquo Pt)Fabius morans Man — F. cunctatorhaud (или non) moratus V, Pt — недолго думая3) задерживать, замедлять или успокаивать ( lapsūs fluminum celeresque ventos H); тормозить, препятствовать, мешать (m. iter, impĕtum alicujus Cs)aliquem ab aliqua re m. L — мешать кому-л. в чём-л.4) удерживатьnihil (non amplius) vos moror L, Capit — я вас больше не удерживаю, т. е. можете уйти, вы свободныnihil (или non) moror — я готов (за мной дело не станет) или не имею ничего против (nihil moror eos salvos esse Antonius ap. C), мне всё равно, мне нет никакого дела (nihil moror aliquem или aliquid L, H, V etc.), тж. мне не нравится ( nihil moror vina illīus orae H) или не желаю ( alieno uti nihil moror Pl)5) занимать, приковывать, очаровывать ( carmina aures alicujus morantur H)II mōror, —, ārī depon. (греч.)быть глупцом Su -
6 capio
I cēpī, captum, ere1) брать, взять ( aliquiu in manum Ter и manu V)terras c. V — спуститься на землю ( о птицах)c. exemplum ex и de aliquo Ter, C — взять пример с кого-л.c. occasionem Pl — воспользоваться случаемc. consilium C — принять решение (решиться), но тж. обдумывать, рассуждать SenT2) pass. cum abl.capi aliquā re — лишиться чего-л.membris omnibus captus C — разбитый общим параличом3) получать, принимать (pecuniam ab aliquo C etc.; praemia V)testamento aliquid c. C — получить что-л. по завещаниюc. consulatum C — получить консульский постrursus militiam c. T — вновь поступить на военную службуc. gloriam C — стяжать славу, прославитьсяc. poenam L — понести наказаниеc. detrimentum C — понести убыток, потерпеть ущербc. somnum C и somno capi Sl — заснуть, спатьc. quietem C — отдыхатьc. fugam Cs — обратиться в бегствоc. tempus C, L — использовать (улучить) времяc. laetitiam C — радоваться4) выбирать, избирать ( virginem Vestalem Su)c. locum castris L, Cs — выбрать место для лагеря5) привлекать, приглашать ( magistrum Ter)6) перенимать, усваивать (virtutem, consuetudinem C); принимать внутрь, поглощать ( cibum et potum CC); принимать (как гостей) ( fessos O)7)а) брать, захватыватьб) завладевать, завоёвывать (urbem, castra hostium C)Graecia capta ferum victorem cepit H — завоёванная (Римом) Греция (сама) завоевала (т. е. обуздала своего) дикого победителяв) отнимать, присваивать, отторгать (pecuniam ex hostibus L; agros de hostibus C); взимать (vectigal ex aliquā re L, Nep); охватывать, овладевать ( metus capit aliquem L)nos servitutis oblivio ceperat C — мы забыли, что такое рабство8) ловить, поймать (aves Vr; pisces C); взять, захватить в плен (hostem, aliquem vivum Nep)captus Nep etc. — пленник, пленныйin capiendo adversario versutus C — (оратор), умеющий запутывать своего противника9) пленять, увлекать, восхищать, очаровыватьamore captus L — увлечённый (охваченный) любовью, влюблённыйaures c. C — приковывать внимание (слушателей)c. aliquem dulcedine vocis O — очаровывать кого-л. приятным голосом (речью)captus misericordiā C — движимый (охваченный) жалостью, состраданием, ноc. misericordiam C — проникнуться состраданиемc. animum alicujus C — пленить кого-л.10) достигать, добираться, прибывать, доезжать, доплывать (insulam, portum Cs); устремляться (montes fugā c. L)11) вмещатьplanities exercitum vix capit L — войско с трудом может уместиться на равнинеItalia amentiam ejus non capit C — Италия оказалась слишком тесной для его безумия (т. е. безумных замыслов)12) терпеть, сносить, переносить, выдерживать (magnitudinem fortunae QC; dolorem ex aliquā re C); совладать (iram non c. suam O)13) усваивать, понимать, постигатьveram speciem alicujus rei cepisse L — познать истинную сущность чего-л.II capio, ōnis f. [ capio II ]завладевание (dominii Cato, Dig); взимание ( pignoris Dig) -
7 uro
ūro, ussī, ustum, ere1)а) жечь, палить (sol urit O, PM; uri sole PM)б) разжигать ( Cyclōpum officinas H); прижигать ( vulnera CC): сжигать (mortuos C; urbes L; terras C, O; sitis guttur urit O); уничтожать огнём, опустошать пожарами (agros L, QC; Galliam C); энкаустически выжигать (colores O; tabulam coloribus O)2) жечь (для освещения) (picem, ceras O)3) замораживать ( ustus a frigore Pontus O); губить холодом, леденить ( herba per nives usta O)4) больно жать, натирать (calceus urit H; juga juvencos urunt O)5) разжигать, возбуждать ( invidiam L)6) томить, обуревать ( amor urit aliquem V)uri in aliquo O — быть влюблённым в кого-л.7) тревожить, беспокоить, удручать, угнетать, мучить (pestilentia urbem urit L; Italia bello urebatur L)uritur infelix Dido V — терзается несчастная Дидона8) сердить, раздражать ( aliquem Ter)9) воодушевлять, поощрять ( aliquem laudibus VF) -
8 concurro
con-curro, currī (редко cucurrī Sen, J, Fl), cursum, ere1) сбегаться (толпами), сходиться, стекаться (tota Italia concurrit C; c. ex omnibus locis L; concurrunt ad curiam C; in Capitolium Su)c. alicui obviam Ter — стекаться кому-л. навстречу2) мед. скопляться (materia concurrit, biliosa concurrunt CC)3) сталкиваться ( concurrentes rami QC); набегать друг на друга, сшибаться ( prorae concurrunt L)c. acie VP — схватиться в боюc. cum aliquo L, VP, VM, alicui rei V, adversus, contra и in aliquem L, bAfr, Sl, Just — вступать в сражение с кем-л.5) встречаться, соединяться, смыкаться (concurrunt labra Sen; concurrit os Sen, Q)concurrit dextera laevae H — правая рука соединяется с левой (т. е. раздаются аплодисменты)6) одновременно происходить, совпадать ( multa concurrunt simul Ter)quae ut concurrent omnia, optabile est C — желательно, чтобы все эти (обстоятельства) совпалиc. cum veritate Dig — соответствовать действительности8) прибегать, искать прибежища ( ad aliquem Just и alicui rei C)9) соперничать, конкурировать (alicui in hereditatem, in pignus и in pignore Dig) -
9 exporto
ex-porto, āvī, ātum, āre1) уносить ( omnia signa ex fanis C); выносить, вывозить ( aurum ex Italiā C)2) ссылать, изгонять, заточать ( aliquem in ultĭmas terras C) -
10 fremo
uī, (itum), ere1) шуметь ( venti fremunt O); трещать ( tota domus fremit Pt); бушевать ( mare fremit VF)2) реветь, рычать ( leo fremit V); жужжать ( apes fremunt V); ржать, фыркать ( equus fremit V); выть ( lupus fremit V)3) оглашаться криками (Lydia fremit O; bello fremens Italia V); громко ликовать ( cuncti simul ore fremebant V); роптать (fremunt omnibus locis L); шумно негодовать (f. adversus injuriam L); шумно требовать (f. arma V; aliquem praevaricatum C)
См. также в других словарях:
appeler — aucun, Accire, Arcessere, Ciere, Citare, Clamare, Euocare, Excire, Nominare, Vocare, Clamore aliquem flagitare, Et appeler aucun, c est le semondre au combat, Il l a appelé, Denuntiauit illi duellum, ad duellandum vocare, prouocare ex Liuio, lib … Thresor de la langue françoyse
Legio X Gemina — Escudo de la Legio X Gemina a principios del siglo V, según la Notitia Dignitatum occ. Activa Desde el 70 a. C. hasta el siglo V … Wikipedia Español
Legio XV Primigenia — Sestercio emitido en Roma en 37 38 con el retrato y titulatura imperial de Calígula, creador de la Legio XV Primigenia Activa Desde 39 hasta 70 … Wikipedia Español
Valenciano — Para otros usos de este término, véase Valenciano (desambiguación). Catalán / Valenciano Català / Valencià Hablado en España … Wikipedia Español
SERMO de Fide generalis — SERMO de Fide generalis, in Ecclesia Romana vocatur Solennitas quâ sententiae ab Inquisitoribus pronuntiantur, vide supra Actio Fidei, quia ante sententiarum pronuntiationem Sermo de Fide, per Inquisitorem haberi consuevit. In hoc is Fidem… … Hofmann J. Lexicon universale
guerre — Guerre, Bellum, Militia, {{t=g}}gérron,{{/t}} idem valet quod Arma. Inde nostrum Guerre. Guerre aspre, Acre bellum. Guerre assopie, Bellum restinctum. Une guerre à laquelle on s est servi de Serfs, ou faite par les Serfs, Bellum seruile. Une… … Thresor de la langue françoyse
NUPTIAE — a nubendo, quod nova Nupta seu Sponsa flammeô obnupta seu obvelata ad Sponsum olim deducebatur, Alias Matrimonium, Coniugium etc. erat viri et mulieris coniunctio legitima, vitae societatem continens, Ioh. Rosin. Antiqq. Rom. l. 9. c. 3. Quod… … Hofmann J. Lexicon universale
Quintanaloranco — Saltar a navegación, búsqueda Quintanaloranco Bandera … Wikipedia Español
ALBIGENSES — ab Albiga seu Albigio, de quo supra, dicti, alias Catari, Publicani, Patarini, Gazari, ob varias rationes: Pasagieri, ab exilio; aliisque nominibus a doctoribus suis appellati, contra immensam Pontificum in rebus fidei auctoritatem, quam sibi… … Hofmann J. Lexicon universale
CURIA — I. CURIA sic dictae primo Romanis XXX. illae portiones, in quas populum divisit Romulus: dein partium illarum aedes publicae, quibus et convenire solebant singulae Curiae, et sacra peragere. Tertio locus, in quo Senatus Rem publ. curabat: atque… … Hofmann J. Lexicon universale
DEPOSITIONIS in Academiis Ritus — Fuit antiquissimis iam temporibus moris, eos, qui in disciplinam Philosophorum se darent, certis quibusdam ritibus officii admonere, et velut initiare. Quo spectabat Pythagoraeorum ἐχεμυθία: Cavilli et Indibria auditorum, quibus Sophistarum… … Hofmann J. Lexicon universale